Definicja i rodzaje otyłości

W literaturze przedmiotu można znaleźć różne definicje otyłości. Ulegały one zmianom na przestrzeni lat wraz z rozwojem nauki w tej dziedzinie ludzkiego zdrowia. Zmieniały się również nie tylko metody oceny nadwagi czy otyłości, ale i również ich kryteria.



1.Definicja otyłości

Obecnie otyłość można opisać jako chorobę o zróżnicowanej etiologii, charakteryzującej się zwiększeniem masy ciała i nadmiarem tkanki tłuszczowej. WHO proponuje określanie otyłości jako chronicznej choroby nie ustępującej samoistnie, w której zespół objawów uwarunkowany jest zarówno czynnikami zewnętrznymi jak i wewnętrznymi. Spośród czynników zewnętrznych wymienia się stres, nieprawidłowe żywienie oraz brak aktywności ruchowej, natomiast do czynników wewnętrznych zalicza się czynniki genetyczne, metaboliczne a także procesy degeneracyjne (por. Ogińska-Bulik, 2004).

2. Rodzaje otyłości.

Tatoń (cyt. za: Ogińska-Bulik, 2004) wyróżnia następujące rodzaje otyłości:

a) ze względu na przyczyny powstania

- otyłość prostą (pokarmową) będącą wynikiem naruszenia równowagi między ilością dostarczanej energii a jej wydatkowaniem przez organizm,

- otyłość złożoną (patologiczną) będącą wynikiem pierwotnych zaburzeń endokrynologicznych lub organicznego uszkodzenia podwzgórza.

b) ze względu na rozłożenie tłuszczu w organizmie:

- otyłość androidalną (pletoryczną, centralną, brzuszną, wisceralną, typu „jabłko”), w której tłuszcz gromadzi się w okolicach brzusznych. Spotyka się ją głównie u mężczyzn i jest ona łatwiejsza do redukcji, niemniej jednak prowadzi do poważniejszych powikłań (Ogińska-Bulik, 2004),

- otyłość ginoidalną (typu „gruszka”), gdzie tkanka tłuszczowa jest większa w dolnych partiach ciała, głównie na pośladkach i udach. Ten typ jest bardziej charakterystyczny dla kobiet, jest trudniejszy do zredukowania, lecz jest on, zarazem, mniej szkodliwy dla zdrowia niż typ brzuszny.

c) ze względu na skład morfologiczny tkanki tłuszczowej:

- otyłość hiperplastyczną, w której istotną rolę odgrywa wzrost ilości komórek tłuszczowych (adipocytów) występujący od urodzenia do 4. roku życia a także między 12. a 13. rokiem życia,

- otyłość hipotroficzna występuje, gdy wzrost organizmu jest już zakończony a komórki tłuszczowe mogą jedynie zwiększać swoją objętość. Ten typ jest trudniejszy do wyleczenia i częściej występują tu zaburzenia metaboliczne,

- otyłość mieszaną, gdzie wystąpiło zarówno zwiększenie ilości jak i objętości adipocytów (Ogińska-Bulik, 2004).